Emergo-netwerk voorbeeld voor hervorming geestelijke gezondheidszorg in Oekraïne

Op 12 september bracht een afvaardiging van de Oekraïense regering en de Wereldgezondheids-organisatie (WHO) een bezoek aan Emergo, het samenwerkingsverband voor geestelijke gezondheidszorg in het arrondissement Mechelen-Lier-Boom. Het netwerk geldt als voorbeeld voor de hervorming van de geestelijke gezondheidszorg in Oekraïne. Centraal stond het delen van ervaringen over hoe wij in onze regio, door middel van samenwerking tussen organisaties in de geestelijke gezondheidszorg en partners uit zorg en welzijn, zorgnetwerken en zorgcircuits creëren voor volwassenen met psychische noden. Deze aanpak zorgt voor een betere toegang tot professionele hulp en laat een patiënt minder aan z’n lot over.

Hoe kan je als land of regio je gezondheidszorg zo organiseren zodat iedere burger vlot toegankelijke, betaalbare en kwalitatieve psychosociale en psychiatrische hulp kan krijgen? Het is een vraag die de Oekraïense regering wakker houdt. In het kielzog van de oorlog en de dramatische gevolgen willen zij hun zorglandschap hervormen, in het bijzonder de geestelijke gezondheidszorg.

Zo’n 10 jaar geleden formuleerde ons land een antwoord op deze vraag door de oprichting van de netwerken geestelijke gezondheidszorg. Waar voorheen de verschillende actoren binnen welzijn en geestelijke gezondheidszorg los van elkaar werkten werd er vanaf dan veel meer samengewerkt. Het einde van het ‘lokettensyndroom’: een patiënt meldde zich ergens aan en kon daar ofwel geholpen worden ofwel niet. Indien niet, dan begon de zoektocht van vooraf aan.

Deze hervorming geeft nu meer volwassenen met psychische noden toegang tot professionele hulp en laat een patiënt veel minder aan zijn of haar lot over. Een netwerk geestelijke gezondheidszorg verbindt partners doorheen verschillende domeinen gaande van preventie en eerstelijnspsychologische zorg tot psychiatrische begeleiding aan huis door mobiele teams, arbeid, vrije tijd en residentiële zorg binnen een psychiatrisch ziekenhuis. Deze zorg is aaneengeschakeld en kan makkelijk op- en afgeschaald worden, naarmate de noden.

Emergo is het samenwerkingsverband voor geestelijke gezondheidszorg in de regio Mechelen-Lier-Boom, behelst meer dan 451.000 inwoners en is opgedeeld in 5 eerstelijnszones.

Emergo, wereldwijde good practice

De goede werking van het Emergo-netwerk blijft niet onopgemerkt, ook niet in het buitenland. In het Universitair Psychiatrisch Centrum Duffel werden afgelopen dinsdag vertegenwoordigers van de Belgische FOD Volksgezondheid, de Wereldgezondheidsorganisatie en de Oekraïense regering ontvangen, waaronder vertegenwoordigers van de Oekraïense First Lady, het ministerie van Volksgezondheid en Sociale Zaken en het hoofd van de Nationale Gezondheidsdienst.

Centraal in het bezoek aan het samenwerkingsverband stond het delen van ervaringen over de werking van het netwerk. Aan de gesprekken namen onder meer huisartsen, psychiaters, medewerkers van de mobiele teams, welzijns- en geestelijke gezondheidszorgorganisaties, ervaringsdeskundigen en patiënten, psychologen en orthopedagogen, maatschappelijk assistenten en woonbegeleiders deel.

“De focus lag op methodieken om goed samen te werken, zoals netwerktafels voor ingewikkelde casussen waar meerdere hulpverleners op vastlopen. Welke belangrijke rol is weggelegd voor huisartsen en eerstelijns psychologische zorg? Hoe werken met mobiele teams die psychiatrische zorg aan huis bieden en welk aanbod voorzie je binnen een algemeen ziekenhuis, dan wel binnen een psychiatrisch ziekenhuis? Het zijn vragen waar ook wij nog voortdurend rond werken. We waarderen de belangstelling vanuit de WHO en de Oekraïense regering. Als netwerk voor geestelijke gezondheidszorg beseffen we als geen ander welke impact de oorlog in Oekraïne op een mensenleven heeft. Onze hervorming heeft een aantal jaar in beslag genomen. Oekraïne heeft die tijd niet. Door onze kennis en ervaring te delen hopen we op onze eigen manier bij te

dragen aan de versnelde versterking van het model van de Oekraïense geestelijke gezondheidszorg.”, vertelt Dirk Broos, voorzitter Netwerk Emergo en algemeen directeur UPC Duffel

Ook verschenen in:

·        Het Nieuwsblad  https://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20220914_95006220

·        Infuus https://infuus.be/2022/09/15/oekraiense-viceminister-upc/

·        Het Laatste Nieuws https://www.hln.be/duffel/afvaardiging-van-de-oekraiense-regering-komt-kennis-opdoen-in-duffels-psychiatrisch-centrum-willen-hun-geestelijke-gezondheidszorg-hervormen~a6eebc00/

·        Medi-sfeer https://www.medi-sfeer.be/nl/nieuws/oekraiense-viceminister-van-gezondheid-bezoekt-psychiatrisch-centrum-duffel.html

·        Gazet van Antwerpen https://www.gva.be/cnt/dmf20220914_95006220)20220914 – pb – bezoek WHO-Oekraïne aan Netwerk Emergo